Là một người quản lý, bạn không chỉ quan tâm đến việc đội ngũ phát triển phần mềm hoàn thành dự án đúng hạn, mà còn đảm bảo sản phẩm mang lại giá trị thực tế cho khách hàng. Agile là một phương pháp linh hoạt và hiệu quả để hiện thực hóa điều này. Dưới đây là lộ trình chi tiết để bạn quản lý dự án phần mềm theo mô hình Agile, đi kèm các ví dụ thực tiễn dễ hiểu.
1. Hiểu rõ nhu cầu của khách hàng (BRD – Business Requirements Document)
Mục tiêu: Biết chính xác khách hàng muốn gì và sản phẩm cần giải quyết vấn đề gì.
Hoạt động:
- Thu thập yêu cầu từ khách hàng hoặc Product Owner.
- Xác định mục tiêu kinh doanh, phạm vi dự án, và các yếu tố giá trị cốt lõi.
- Lập BRD – tài liệu mô tả các yêu cầu từ góc nhìn kinh doanh.
Ví dụ thực tế:
Khách hàng muốn xây dựng một ứng dụng giúp quản lý việc đặt bàn tại nhà hàng. BRD sẽ ghi rõ:
- Mục tiêu: Tăng hiệu quả quản lý khách đặt bàn, giảm thời gian chờ của khách.
- Yêu cầu: Khách hàng có thể chọn bàn, giờ đến và xác nhận qua ứng dụng.
Vai trò của người quản lý:
- Đảm bảo các bên liên quan (stakeholders) thống nhất về yêu cầu.
- Xác định ưu tiên: “Chúng ta sẽ tập trung vào tính năng đặt bàn trước, các tính năng phụ như đánh giá nhà hàng sẽ làm sau.”
2. Chuyển yêu cầu kinh doanh thành hướng dẫn kỹ thuật (SRD – Software Requirements Document)
Mục tiêu: Cầu nối giữa ý tưởng kinh doanh và đội phát triển kỹ thuật.
Hoạt động:
- Dựa trên BRD, lập tài liệu SRD, mô tả chi tiết cách hệ thống hoạt động.
- Bao gồm yêu cầu chức năng (người dùng làm gì) và phi chức năng (hiệu năng, bảo mật).
Ví dụ thực tế:
Trong ứng dụng đặt bàn, SRD sẽ chỉ rõ:
- Yêu cầu chức năng:
- Người dùng có thể tìm nhà hàng gần nhất dựa trên GPS.
- Chọn số lượng người và thời gian.
- Yêu cầu phi chức năng:
- Hệ thống phải xử lý 500 yêu cầu/giây.
- Ứng dụng phải hoạt động ổn định trên cả iOS và Android.
Vai trò của người quản lý:
- Đảm bảo SRD rõ ràng, chi tiết và được đội ngũ phát triển hiểu đúng.
- Thường xuyên kiểm tra để tránh hiểu sai hoặc bỏ sót yêu cầu.
Tham khảo thêm: Tài liệu BRD và SRD là gì? Sự khác biệt và vai trò trong phát triển phần mềm
3. Lập kế hoạch chi tiết cho từng Sprint
Mục tiêu: Chia nhỏ công việc để đội phát triển tập trung hoàn thành từng giai đoạn cụ thể.
Hoạt động:
- Tổ chức buổi Sprint Planning, chọn các User Stories từ Product Backlog để đưa vào Sprint.
- Đặt mục tiêu cụ thể: “Sprint này sẽ hoàn thành tính năng đặt bàn cơ bản.”
- Chia nhỏ công việc thành các Tasks cụ thể, phân công rõ ràng.
Ví dụ thực tế:
Đội phát triển chia giai đoạn như sau:
- Sprint 1: Xây dựng tính năng đăng ký tài khoản và đăng nhập.
- Sprint 2: Tính năng tìm kiếm nhà hàng và hiển thị danh sách.
Vai trò của người quản lý:
- Theo dõi Sprint Backlog để đảm bảo đội ngũ bám sát kế hoạch.
- Kiểm tra tính khả thi và đảm bảo các công việc không bị quá tải.
4. Giám sát quá trình phát triển phần mềm
Mục tiêu: Đảm bảo đội ngũ phát triển đi đúng hướng và giải quyết kịp thời các vướng mắc.
Hoạt động:
- Tổ chức các buổi họp Daily Stand-up (15 phút mỗi ngày) để cập nhật tiến độ.
- Giám sát việc hoàn thành từng User Story.
- Thực hiện kiểm tra nội bộ (Unit Testing) song song với việc phát triển.
Ví dụ thực tế:
Trong Sprint 1, đội phát triển gặp khó khăn khi tích hợp tính năng đăng nhập với Google. Người quản lý cần can thiệp kịp thời bằng cách:
- Hỗ trợ tài liệu kỹ thuật.
- Sắp xếp thêm nhân sự hoặc chuyên gia.
Vai trò của người quản lý:
- Đảm bảo mọi người trong nhóm có công cụ và tài nguyên cần thiết.
- Loại bỏ các rào cản để đội ngũ tập trung vào công việc.
5. Kiểm tra và đảm bảo chất lượng
Mục tiêu: Phần mềm hoàn thành phải hoạt động tốt và không có lỗi lớn.
Hoạt động:
- Tổ chức kiểm tra các tính năng theo yêu cầu trong SRD.
- Kết hợp Manual Testing (kiểm tra thủ công) và Automation Testing (kiểm tra tự động).
- Báo cáo và sửa lỗi ngay trong Sprint.
Ví dụ thực tế:
Khi kiểm tra tính năng đặt bàn, đội QA phát hiện lỗi:
- Người dùng chọn bàn nhưng hệ thống không cập nhật trạng thái “đã đặt”.
Đội phát triển sửa lỗi này ngay trong Sprint.
Vai trò của người quản lý:
- Đảm bảo đội QA có đủ thời gian và nguồn lực để kiểm tra kỹ lưỡng.
- Ưu tiên sửa các lỗi lớn trước khi triển khai.
6. Trình bày kết quả và tiếp nhận phản hồi
Mục tiêu: Đảm bảo khách hàng hài lòng và sẵn sàng cải thiện cho Sprint tiếp theo.
Hoạt động:
- Tổ chức Sprint Review: Trình bày những gì đã hoàn thành cho khách hàng.
- Tổ chức Sprint Retrospective: Đánh giá hiệu suất làm việc và rút kinh nghiệm.
Ví dụ thực tế:
Khách hàng muốn chỉnh sửa giao diện đặt bàn: “Màu sắc chưa hấp dẫn, cần nổi bật hơn.” Người quản lý ghi nhận và đưa yêu cầu này vào Sprint sau.
Vai trò của người quản lý:
- Là cầu nối giữa đội phát triển và khách hàng.
- Đảm bảo đội ngũ nhận phản hồi một cách tích cực và cải thiện hiệu quả.
7. Triển khai sản phẩm (Release)
Mục tiêu: Đưa sản phẩm hoàn chỉnh vào sử dụng thực tế.
Hoạt động:
- Triển khai sản phẩm lên môi trường production.
- Theo dõi hiệu suất và xử lý sự cố phát sinh.
Ví dụ thực tế:
Ứng dụng đặt bàn được đưa lên App Store và Google Play. Trong tuần đầu tiên, khách hàng phản hồi về lỗi tốc độ tải trang. Đội phát triển khắc phục ngay.
Vai trò của người quản lý:
- Theo dõi sát sao các chỉ số hiệu suất (performance metrics).
- Đảm bảo sản phẩm ổn định ngay từ ngày đầu ra mắt.
8. Hướng dẫn khách hàng sử dụng sản phẩm
Mục tiêu: Khách hàng hiểu cách sử dụng và tận dụng hết giá trị của sản phẩm.
Hoạt động:
- Tổ chức buổi đào tạo hoặc tạo video hướng dẫn.
- Soạn tài liệu hướng dẫn sử dụng chi tiết.
Ví dụ thực tế:
Người quản lý đảm bảo khách hàng nhận được tài liệu như:
- “Cách đặt bàn nhanh chóng trong 3 bước.”
- “Hướng dẫn quản lý lịch đặt bàn của nhà hàng.”
9. Duy trì và cải tiến sản phẩm
Mục tiêu: Sản phẩm luôn ổn định và cải tiến theo nhu cầu thực tế.
Hoạt động:
- Theo dõi phản hồi từ khách hàng và cập nhật tính năng.
- Triển khai các bản vá lỗi hoặc nâng cấp định kỳ.
Ví dụ thực tế:
Sau khi ra mắt, khách hàng yêu cầu thêm tính năng gửi thông báo nhắc nhở trước giờ đặt bàn. Đội phát triển bổ sung tính năng này trong bản cập nhật tiếp theo.
Vai trò của người quản lý:
- Duy trì mối quan hệ với khách hàng.
- Xác định các tính năng nâng cấp dựa trên phản hồi thực tế.
Kết luận
Là một người quản lý, việc dẫn dắt đội ngũ phát triển theo quy trình Agile đòi hỏi sự minh bạch, tập trung và khả năng giải quyết vấn đề nhanh chóng. Sử dụng các tài liệu như BRD và SRD sẽ giúp bạn tổ chức công việc tốt hơn, đảm bảo sản phẩm cuối cùng vừa đúng hạn, vừa đáp ứng được kỳ vọng của khách hàng. Agile không chỉ là phương pháp, mà là cách bạn biến ý tưởng thành hiện thực với hiệu quả tối đa.
