Linux là hệ điều hành mạnh mẽ được sử dụng rộng rãi trong môi trường máy chủ nhờ sự ổn định, bảo mật và tính linh hoạt cao. Với những người quản trị hệ thống, việc sử dụng các câu lệnh Linux thành thạo là chìa khóa để quản lý và xử lý các tác vụ trên server một cách hiệu quả. Trong bài viết này, chúng ta sẽ điểm qua các câu lệnh Linux thực dụng nhất giúp bạn làm chủ hệ thống nhanh chóng.
Hướng Dẫn Đăng Nhập Remote SSH
SSH là giao thức an toàn giúp bạn kết nối từ máy tính cá nhân đến máy chủ từ xa.
ssh username@server_ipTiếp theo hệ thống sẽ yêu cầu nhập mật khẩu.
Dùng lệnh exit để thoát
Quản lý Hệ Thống Tập Tin và Thư Mục
Điều hướng thư mục
cd /path/to/directory: Chuyển đến một thư mục cụ thể.pwd: In ra đường dẫn hiện tại.ls -l: Liệt kê các tệp và thư mục theo dạng chi tiết.ls -a: Hiển thị cả các tệp ẩn.
Quản lý tệp và thư mục
mkdir folder_name: Tạo thư mục mới.rm file_name: Xóa một tệp.rm -r folder_name: Xóa một thư mục và toàn bộ nội dung bên trong.cp source destination: Sao chép tệp/thư mục.mv source destination: Di chuyển hoặc đổi tên tệp/thư mục.
Quản lý Quá Trình (Processes)
ps aux: Xem danh sách tất cả các tiến trình đang chạy.tophoặchtop: Theo dõi hoạt động của CPU, RAM và tiến trình theo thời gian thực.kill process_id: Dừng một tiến trình theo ID.killall process_name: Dừng tất cả các tiến trình có cùng tên.
Quản lý Gói Phần Mềm
Với hệ thống Debian/Ubuntu
apt update: Cập nhật danh sách gói.apt upgrade: Nâng cấp tất cả các gói lên phiên bản mới nhất.apt install package_name: Cài đặt một gói mới.apt remove package_name: Gỡ bỏ một gói.
Với hệ thống CentOS/RHEL
yum update: Cập nhật danh sách gói.yum install package_name: Cài đặt một gói mới.yum remove package_name: Gỡ bỏ một gói.
Giám Sát và Phân Tích Hệ Thống
Kiểm tra thông tin hệ thống
uname -a: Hiển thị thông tin về kernel và hệ điều hành.df -h: Kiểm tra dung lượng ổ đĩa.free -h: Kiểm tra trạng thái bộ nhớ RAM.
Theo dõi log
tail -f /var/log/syslog: Xem log hệ thống theo thời gian thực.journalctl -xe: Theo dõi log của systemd.
Quản Lý Mạng
ifconfighoặcip a: Xem cấu hình mạng.ping google.com: Kiểm tra kết nối mạng.netstat -tuln: Liệt kê các kết nối mạng đang hoạt động.curl -I http://example.com: Kiểm tra phản hồi HTTP từ một server.
Kết Luận
Hiểu và nắm vững các câu lệnh cơ bản này là bước đầu để bạn làm chủ Linux server. Thói quen sử dụng lệnh thay vì giao diện đồ họa không chỉ giúp bạn tiết kiệm thời gian mà còn mở ra cơ hội để bạn khám phá những tính năng mạnh mẽ hơn của hệ điều hành này.
Nếu bạn là người mới bắt đầu, hãy thực hành thường xuyên và đừng ngần ngại tìm hiểu sâu hơn! Mỗi câu lệnh là một công cụ, và cách bạn sử dụng nó sẽ quyết định hiệu quả công việc của bạn trên Linux server.
Chúc bạn thành công!
